گرانی مرغ در راه است؟

بر اساس گزارش سازمان دامپزشکی کشور ایران یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان گوشت مرغ در جهان است. آمار این سازمان نشان می‌دهد سال گذشته دو میلیون و ۷۰۰ هزار تن گوشت مرغ در کشور تولید شده است و بر اساس میزان جمعیت کشور مصرف سرانه گوشت مرغ سالیانه ۳۲ کیلوگرم یعنی دو برابر میانگین جهانی است.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است در سال ۱۴۰۰ شاهد افزایش بیشتر سرانه مصرف گوشت مرغ در کشور باشیم. کارشناسان بر این باورند قیمت بالاتر سایر گوشت‌ها در مقایسه با مرغ و بدتر شدن شرایط اقتصادی مردم و کاهش توان خرید آنها یکی از دلایل این رشد است

اما صنعت پرورش مرغ گوشتی کشور با مشکلاتی مواجه است که در صورت مرتفع نشدن آنها این منبع پروتئینی نیز مانند گوشت قرمز و‌‌ ماهی از سبد غذایی تعداد بیشتری از مردم حذف می‌شود.

محمد یوسفی، رئیس انجمن صنفی پرورش دهندگان مرغ گوشتی ایران، از جمله این مشکلات را تامین نهاده‌های خوراک دام به میزان کافی ‌و به قیمت مناسب می‌داند.

وی ادامه داد: برای پاسخ به افزایش تقاضای جامعه برای خرید گوشت مرغ باید برنامه‌ریزی درستی انجام شود که شامل تامین مواد اولیه تولید به میزان کافی با قیمت مناسب می‌شود.

یوسفی از مهم‌ترین این مواد اولیه را جوجه یکروزه، نهاده‌های خوراک دام ، مکمل‌های خوراکی، دارو و واکسن ‌‌عنوان کرد.

وی گفت: درحال‌حاضر تولید مرغ بیش از همه در بخش نهاده‌های خوراک دام و جوجه یکروزه مشکل دارد.

یوسفی با تاکید بر اینکه میزان نیاز کشور به جوجه یکروز ۱۴۰ میلیون قطعه است، افزود: اما در ماه‌های اخیر میزان تولید جوجه یکروزه کاهش داشته و مرغداران در تامین آن برای تولید در واحدهای مرغداری با مشکل مواجه بودند.

وی تصریح کرد: همچنین قیمت جوجه یکروزه جهش داشت و فاصله آن با قیمت مصوب بسیار زیاد شد تا حدی که مرغداران برای خرید جوجه یکروزه با مشکل نقدینگی مواجه شدند و کمتر از ظرفیت واحدهای مرغداری جوجه ریزی کردند.

یوسفی یادآور شد: قیمت مصوب جوجه یکروز ۴ هزار و ۲۰۰ تومان است در حالی در مقطعی مرغداران برای خرید هر قطعه جوجه تا ۱۱ هزار تومان پول پرداخت کردند.

وی با بیان اینکه گرانی جوجه یکروزه یک دلیل مهم برای کاهش تولید است، اظهار کرد: موج‌ گرانی مرغ که از اسفندماه سال گذشته شاهد آن بودیم نتیجه همین اتفاق یعنی کاهش عرضه جوجه یکروزه و افزایش جهشی قیمت آن بود.

یوسفی اضافه کرد: کاهش عرضه جوجه یکروزه و بالا رفتن قیمت آن، تولید مرغ را کاهش و قیمت‌ها را افزایش داد و همین امر سهم مرغ را در سبد مصرف خانواده کمتر کرد.

وی با اشاره به تصمیمات وزارت جهاد برای تنظیم بازار جوجه یکروزه و تعادل در قیمت آن، گفت: وزارت جهاد کشاورزی با موافقت دولت قبل، مجوز واردات تخم‌مرغ نطفه دار را صادر کرده است تا از این طریق میزان عرضه جوجه یکروزه به بازار افزایش و قیمت‌ها تعدیل شود.

یوسفی ادامه داد: هر چند این تصمیم تا امروز اجرا نشده است، اما تاثیر خود را بر بازار گذاشته و قیمت هر قطعه جوجه یکروزه به ۷ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش یافته است.

به گفته وی؛ همچنان جوجه یکروزه گران است و قیمت تمام شده تولید را برای مرغدار بالا می‌برد.

رئیس انجمن صنفی پرورش دهندگان مرغ گوشتی ایران، مشکل جدی دیگری که امروز تولید مرغ با آن روبه رو است و نتیجه آن خارج شدن مرغ از دسترس درصد بیشتری از افراد جامعه می‌شود را تامین نهاده‌های خوراک دام به میزان کافی با قیمت مناسب عنوان کرد.

یوسفی گفت: با میزان تولیدی که اکنون در مرغداری‌ها انجام می‌شود، برای پاسخ به نیاز بازار مصرف، وزن مرغ‌ها در پایان دوره باید حداقل به ۲.۵ تا ۳ کیلوگرم برسد که برای آن نیاز به دان به میزان کافی است.

وی با با بیان اینکه یک مرغ گوشتی با ضریب تبدیل ۲ تا پایان دوره نیاز به حدود ۵۰۰۰ گرم خوراک دارد، افزود: یعنی به‌طور میانگین میزان نیاز خوراک هر مرغ در روز حدود ۱۰۰ گرم است که این مقدار از خوراک در ابتدای دوره پرورش کمتر و در انتهای آن بیشتر می‌شود.

وی ادامه داد: یک برنامه غذایی مرغ باید به‌گونه‌‌ای تنظیم شود که بتواند تمام نیازهای غذایی جوجه‌های گوشتی را در طی دوره‌های مختلف رشد تأمین کند تا منتج به راندمان تولید و سودآوری شود و درعین‌حال از قیمت مناسبی برخوردار باشد.

به گفته یوسفی؛ درحال‌حاضر به میزان نیاز دان در اختیار مرغداران قرار نمی‌گیرد، ضمن اینکه بخشی از نهاده‌های خوراک با قیمت بازار آزاد و گران به‌دست آنها می‌رسد.

وی یادآور شد: عمده‌ترین هزینه‌ها در بحث مرغ گوشتی را خوراک تشکیل می‌دهد و برای رسیدن به حداکثر ظرفیت تولید لازم است مواد غذایی در جیره مرغ‌های گوشتی با توازن صحیحی برقرار باشد، با توجه به مشکلات تامین دان در شرایط کنونی، هزینه تمام شده تولید مرغ برای مرغدار بسیار بالا رفته است و ادامه آن می‌تواند منجر به کاهش قابل توجه تولید و عرضه آن شود.

یوسفی مقصر مشکلات تامین نهاده‌های خوراک دام و بازار آنها را عدم هماهنگی بین دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت دانست.

وی تاکید کرد: هر چند کشور در تامین ارز واردات نهاده‌های خوراک دام با مشکل مواجه است، اما مقصر اصلی مشکلات بازار نهاده‌های خوراک دام وزارتخانه‌های متولی هستند.

یوسفی همچنین بخشی از آشفتگی بازار نهاده را مربوط به بلاتکلیفی نوع ارز تخصیصی به واردات آنها عنوان کرد و گفت: مجلس اعلام کرد که تصمیم به حذف ارز ترجیحی (۴۲۰۰ تومانی) از واردات نهاده‌های خوراک دام دارد، اعلام این تصمیم بر بازار تاثیر داشت و آن را آشفته تر کرده است.

حبیب اسدالله نژاد، نایب رئیس کانون سراسری مرغداران ایران، نیز معتقد است؛ مشکلات که اکنون گریبان صنعت مرغ گوشتی را گرفته است اجازه نمی‌دهد مطابق با افزایش تقاضا در بازار مرغ تولید و عرضه شود.

وی از عدم تامین نهاده‌های خوراک دام در دوره پرورش جاری مرغ گوشتی در کشور خبر داد و گفت: ۲۰ روز از آغاز دوره پرورش جاری مرغ گوشتی می‌گذرد، اما تا امروز دولت هیچ نهاده خوراک دامی با قیمت مصوب در اختیار مرغداران قرار نداده است.

اسدالله نژاد ادامه داد: به نظر می‌رسد با ادامه این روند مرغداران تا پایان دوره پرورش جاری مجبور به تامین نهاده‌های دامی از بازار آزاد با قیمت‌های بسیار بالا شوند که نتیجه آن کاهش تولید و بالا رفتن قیمت‌ها در بازار مرغ است.

وی پیش‌بینی کرد: با توجه به شرایط نامساعد اقتصادی مرغداران برای تامین نهاده‌های خوراک دام، در دوره بعد پرورش میزان جوجه ریزی ۳۰ درصد کاهش می‌یابد که خود زمینه ساز افزایش دوباره قیمت مرغ در بازار است.

اسدالله نژاد یاد آورشد: در واحدهای مرغداری ۷۰ درصد هزینه تولید مرغ مربوط به دان است.

وی با انتقاد از گرانی جوجه یکروز نیز گفت: جوجه یکروزه ۵ درصد از هزینه تمام شده تولید را تشکیل می‌دهد و به هر میزان که مرغدار آن را گران تر بخرد قیمت تمام شده تولید مرغ نیز افزایش می‌یابد.

اسدالله نژاد قیمت تمام شده تولید حال حاضر هر کیلوگرم مرغ برای مرغدار را ۲۰ تا ۲۱ هزار تومان اعلام کرد در حالی که قیمت خرید هر کیلوگرم آن از مرغداران درب مرغداری ۱۷ هزار و ۵۰۰ تا ۱۸ هزار تومان است.

وی تصریح کرد: به این ترتیب مرغداران در هر کیلوگرم مرغ ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۳ هزار تومان زیان می‌کنند.

اسدالله نژاد خواستار توجه بیشتر مسئولان برای رفع مشکلات تامین و قیمت نهاده‌های خوراک دام و جوجه یکروزه شده و نسبت به آینده تولید در این صنعت در صورت عدم رفع مشکلات هشدار داد.

نایب رئیس کانون سراسری مرغداران ایران گفت: درحال‌حاضر یک دوره پرورش مرغ در تامین نهاده‌های خوراک دام به میزان کافی و با قیمت مناسب تاخیر داریم و تکرار آن در دوره‌های بعد بدون شک موج‌های گرانی بیشتری در بازار مرغ ایجاد خواهد کرد.

اسدالله نژاد سامانه بازارگاه ( سامانه توزیع نهاده‌های دامی) را نیز ناکارآمد دانست که به دلیل اشکالات متعدد بر آشفتگی بازار نهاده‌های خوراک دام دامن زده است.

نابسامانی در بازار نهاده‌های خوراک دام بیش از آنکه تحت تاثیر تامین ارز باشد نتیجه ناهماهنگی بین دستگاه‌های مربوطه و تصمیمات غیر کارشناسی است که تاوان آن را مرغداران با زیان و مصرف‌کننده با کاهش توان خرید می‌دهد./تسنیم