روزنامه خراسان؛جواد غیاثی : اقتصاد کشور همانند یک گوی فروغلتیده در یک چاله است. نیروهای مختلف از جمله وزن این گوی مانع بالاآمدن آن از چاله و قرارگرفتن در سطح بالاتر می شوند مگر اینکه دستی یک نیروی خارجی قوی به آن وارد کند. به بیان بهتر عزم و اراده، تمرکز و توجه کافی برای خارج کردن آن از چاله لازم است. در غیر این صورت هر تلاشی گوی را کمی بالا خواهد آورد اما اگر آن را به لبه چاله نرساند، به حکم نیروی جاذبه جایگاه گوی در همان قعر چاله خواهد بود؛ یعنی تمام تلاش ها هیچ شده است.
این تمثیل به مشکلات اساسی اقتصاد کشور از اصلاح یارانه ها گرفته تا اتخاذ یک سیاست توسعه صنعتی و مقابله با قاچاق و فساد قابل تطبیق است. برای مثال قاچاق سالانه حدود 15 میلیارد دلار کالا( معادل 20 درصد تجارت رسمی کشور) منافع گروه های بسیاری را با قاچاق گره زده است. منافع این گروه های ذی نفع فشارها و نیروهای زیادی برای ماندن اقتصاد در شرایط قبلی ایجاد میکند. نیروهایی که نه تنها گوی را به ته چاله بر می گردانند بلکه تلاش میکنند (با وابسته تر کردن منافع افراد بیشتر در دولت و نهادها و . . .) آن را هر روز سنگین تر کنند تا خارج کردن آن سخت و سخت تر شود.
در مورد قاچاق طی چند ماه گذشته آن عزم و اراده جدی در حاکمیت کشور به واقع شکل گرفته است. عزمی که نتایج اولیه آن در افزایش 9 برابری مکشوفات و کاهش نسبی قاچاق (از 20 به 15 میلیارد دلار) بروز کرده است. اما آیا گوی از چاله خارج شده است؟ قطعا این گونه نیست. نیروهای مختلف در کارند تا همه چیز به حالت اول برگردد. فشار رسانه ای بر دولت درباره احتمال افزایش شدید قیمتها، اعمال نفوذ از طریق ارگان ها و ابداع روش های جدید برای قاچاق همه فشارهایی است که قصد آن شکستن عزمی است که در حال بالا بردن گوی است.
ای کاش این عزم در مسیر دچار رعشه نشود تا زنجیره منافع قاچاق یک بار برای همیشه پاره شود. توضیح اینکه اگر اینگونه شود، افراد درگیر قاچاق منافع خود را در فعالیت های متعارف و قانونی اقتصاد - که مقابله با قاچاق آن فرصت ها را ایجاد میکند- جستجو و تعریف می کنند. همچنین ذهنیت ها تغییر و قبح فروش و خرید قاچاق نهادینه می شود و وابستگی اقتصاد به کالای قاچاق بسیار کم می شود. لذا گوی تمثیل ما در یک وضعیت مناسب و سطح بالا جاخوش خواهد کرد که برگرداندن آن به سطح قبلی برای متخلفان بسیار سخت خواهد بود. مهم آن است که جنگ اراده ها را در شرایط فعلی چه کسی ببرد.
دیدگاه تان را بنویسید