کارگزاران مرعشی؛ ماکیاولیستی یا میانه‌رو؟

گروه سیاست سایت فردا: همه فعالان سیاسی کارگزاران را به صفت میانه‌روی می‌شناسند زیرا در بزنگاه‌های مختلف مواضعی که از سوی این حزب اتخاذ شده برخلاف رادیکال‌های اصلاحات بوده است. همیشه کارگزاران بر شرکت در انتخابات تأکید کرده و هیچگاه نخواسته است که خود را خارج از نظام تعریف کند. این نگاه غالب به حزب کارگزاران سازندگی است که همیشه پدر معنوی خود را هاشمی رفسنجانی می‌دانست؛ فردی که می‌گفت حتی اگر در انتخابات بازنده هم باشیم باید مشارکت داشته باشیم زیرا عدم مشارکت در انتخابات یعنی حذف از عرصه سیاست‌ورزی. کارگزاران استمرار سیاست‌ورزی را شرط بقا در عالم سیاست می‌دانست؛ برخلاف طیف‌های چپ اصلاحات که در تمام این سال‌ها همواره سیاست قهر با صندوق‌ها یا تهدید به تحریم برای امیتازگیری را در پیش داشتند و البته دارند.

وقتی به طیف‌شناسی اصلاح‌طلبان نگاه می‌کردیم، می‌گفتیم که کارگزاران می‌تواند نقش تعدیل‌کنندگی داشته باشد و اگر نیروهایی می‌خواهند اصلاحات را به سمت رادیکال‌شدن بکشانند، کارگزاران اجازه نمی‌دهد اما در روزهای اخیر این تعریف سنتی از کارگزاران قدری دستخوش تغییر قرار گرفته است؛ به ویژه بعد از سخنان افراطی و ساختارشکن سید محمد خاتمی که سید حسین مرشی، دبیر کل این حزب، تمام‌قد از آن سخنان حمایت کرد و نمازی، از اعضای کارگزاران که گفت کارگزاران مواضع خاتمی را درست و اصلاح‌گرایانه می‌داند. حالا پرسش آن است که آیا کارگزاران نزدیک به رادیکال‌ها شده است؟

از زمانی که غلامحسین کرباسچی به نوعی از دبیری کل این حزب برکنار شد و مرعشی جای او نشست، مواضع کارگزاران دیگر قطعیت سابق را ندارد. مرعشی سعی می‌کند خود و حزبش را به طور کامل هماهنگ با جبهه اصلاحات کند؛ حتی وقتی که نیروهای رادیکال جبهه اصلاحات نبوی را از ریاست بر این جبهه کنار گذاشتند و عملا فضا را طوری تنگ کردند که زمینه ریاست مرعشی فراهم نشد تا در نهایت نیرویی فوق افراطی به نام آذر منصوری را بر صندلی ریاست جبهه بنشانند. مرعشی حتی در این شرایط هم هیچ نقد و اعتراضی نکرد. دلیل چیست؟ به نظر می‌رسد مرعشی از دو جهت نمی‌خواهد روال سابق کارگزاران را در پیش داشته باشد؛ او گرچه با تندروی‌های موجود در میان اصلاح‌طلبان که زیادتر از گذشته هم شده است، موافق نیست اما می‌داند که فعلا کارگزاران در اقلیت است و اگر بنا باشد سازی مخالف بزند، حتی ممکن است زمینه انشعاب فراهم شود اما مسئله دوم مهم‌تر از اولی است.

کرباسچی خود را به نوعی حتی هم‌شأن خاتمی می‌دید و هر چه به ذهنش می‌رسید را بدون در نظر داشتن خوش‌آمد یا بدآمد اصلاح‌طلبان مطرح می‌کرد. او حتی در مقطعی گفت که خاتمی رهبر جبهه اصلاحات نیست و باید دنبال یک لیدر باشیم. مرعشی برای خود چنین شأنیتی را قائل نیست که بخواهد احیانا خلاف مواضع غالب اصلاح‌طلبان موضع بگیرد و از این جهت او را می‌توان دبیرکلی ضعیف نسبت به کرباسچی در نظر گرفت.

افزون بر این نمی‌شود انکار کرد که به هر حال مواضع کارگزاران دقیقا مانند گذشته نیست و در سال‌های اخیر این حزب به چپ‌های اصلاح‌طلب گرایش پیدا کرده است. البته این موضوع را هم نباید از نظر دور داشت که کارگزاران همواره سیاست‌های چندوجهی هم در دستور کار دارد و هیچ بعید نیست اگر جبهه اصلاحات تصمیم به عدم مشارکت در انتخابات بگیرد، کارگزاران مانند سال98 لیست انتخاباتی خود را ارائه دهد.