فهم نگاه رهبر معظم انقلاب به نخبگان

در نگاه مقام معظم رهبری، نیروی انسانی به عنوان عظیم‌ترین ثروت نظام جمهوری اسلامی، شناسایی شده است. به طور کلی یکی از نقاط تمایز و بصیرت های ویژه معظم له نسبت به دیگر مسئولان، شناخت عمیق دارایی‌های بالفعل و ظرفیت‌های بالقوه مردم و کشور است. به همین دلیل، نخبه به مثابه قله نیروهای انسانی و نشانه فعلیت یافته استعدادهای انسانی، از اهمیت بسیار بالایی نزد ایشان برخوردار است. بر این اساس است که ایشان در موقعیت عزای عمومی، حاضر به تعویق مراسم دیدار با نخبگان نیست و آن را از سنخ برنامه‌های عادی که معمولا در برهه عزاداری، تعطیل می‌شود، نمی‌داند.

با چنین درکی است که رهبر انقلاب به دنبال جهت دهی جامعه و دولت به سمت نخبگی و نخبگان است. برگزاری سالانه این مراسم تاحدی با هدف حفظ این گرایش و رشد آن در در مردم و مسئولین است. این اصرار و ابرام نشان می‌دهد، ایشان نسبت به حفظ وضعیت روبه پیشرفت نخبه پروری در مردم و نخبه گرایی یا شایسته سالاری در همه دستگاه ها، احساس مسئولیت بسیار بالایی دارد. مجموعه سخنرانی‌های معظم له در دیدار با نخبگان را باید از چنین زاویه‌ای مورد توجه قرار داد. ایشان بر این مبنا، مسائل حوزه نخبگی و نخبگان را مورد شناسایی قرار داده، طرح کرده و راهنمایی‌های لازم برای حل آن را ارئه می‌دهد.

مساله اول:

بی‌باوری برخی افراد به توان نخبگی و نخبه سازی مردم و کشور: مساله شدن این موضوع به دلیل جلوگیری از تسری این ذهنیت غلط به جامعه و مسئولین است. راهکار رهبری برای حل این مساله، بیان واقعیت های نخبگی در کشورمان است.

 اول وجود یک واقعیت طبیعی: بالا بودن رتبه متوسط ضریب هوشی در ایران نسبت به دیگر کشورهای جهان.

 دوم وجود یک واقعیت اجتماعی: میدان دادن به نخبگان و توجه به توانایی آنها بعد از انقلاب اسلامی.

 سوم. وجود واقعیت های سازمانی و قراردادی: معاونت علمی ریاست جمهوری و ایجاد بنیاد ملی نخبگان

مساله دوم

کاهش انگیزه نخبگی در جامعه و احساس فایده او در کشور: راه حل های رهبر انقلاب برای این دو آسیب که ناشی از اختلال کارکردی دستگاه های دولتی است (واقعیت های سوم و چهارم)، دو راهنمایی سیاستی مهم است:

اول. اقداماتی که نخبه احساس کند وجودش اثر گذار است. معاونت علمی باید حلقه وصل نخبه به دستگاه هایی باشد که به وجود او نیاز دارند.

 دوم. نخبه باید احساس رشد علمی کند. یعنی راه هایی که بر اساس آنها بتوان امکانات تحقیق و افزایش علم را برای نخبگان فراهم کرد. پیشنهاد ویژه ایشان در این زمینه، راه اندازی اندیشکده ها توسط دولت است.

مساله سوم

غفلت مقطعی در افزایش سرعت علمی: با وجود سرعت چند برابری پیشرفت دانش در ایران، اما غفلت مقطعی برای حفظ این سرعت در دهه نود، ضرورت اجتناب ناپذیر جبران آن را ایجاب می کند تا نخبگان با احساس مسئولیت بیشتری حرکت عملی را تداوم دهند. جهاد برای یک خیزش جدید علمی راه حل رهبر انقلاب در این خصوص است./تسنیم