تک تیرانداز، فیلم ایرانی یا هالیوودی

خبرگزاری مهر: هنرمندان و منتقدان اصفهانی در سومین روز اکران فیلم‌های سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در اصفهان به ارزیابی فیلم «تک تیرانداز» به کارگردانی علی غفاری پرداختند.

اما در نظرسنجی که  با همکاری انجمن منتقدان حوزه هنری اصفهان به شکل روزانه انجام می‌دهد، این فیلم توانست نیمی از آرا را به دست آورد و نسبت به فیلم مصلحت با ۳.۳ آرا <بر خلاف پیش بینی‌های اولیه تنها توانست نیمی از آرای منتقدان معادل ۲.۴ از ۵ امتیاز را به دست آورد.

«تک تیرانداز» روایتی واقعی از دلاوری‌های شهید عبدالرسول زرین است که با سه هزار شلیک موفق طی دوران دفاع مقدس، تعداد زیادی از متجاوزان بعثی از جمله ۷۰۰ نفر از فرماندهان ارتش صدام را از پای درآورد.

در میان فیلم‌های بخش مسابقه سی و یکمین جشنواره فجر اصفهان، چهار فیلم در حوزه دفاع مقدس تولید شده است که فیلم علی غفاری در قالب یک داستان اکشن ازجمله آنهاست که کارشناسان سینمایی سوژه بکر و نوی آن را ستودند.

قصه‌هایی که با تأخیر آغاز می‌شود

مریم محمدی در این خصوص به مهر می‌گوید: هرچند علی غفاری با ساخت «استرداد» نشان داد رمز و راز کارگردانی و غافلگیر کردن مخاطب را بلد است اما همواره قصه‌هایش را با تأخیر شروع می‌کند.

وی می‌افزاید: انتخاب درست کامبیز دیرباز در نقش عبدالرسول زرین وفاداری قابل تقدیر به لهجه که دیرباز نسبتاً خوب از پس ادای آن برآمده و امیر دلاوری متأسفانه آن‌را خراب کرده است، انتخاب نادرست بازیگران دیگر از نقاط قوت و ضعف فیلم است.

محمدی تاکید کرد: خوشبختانه فیلم هرچه به پایان نزدیک تر می‌شود ضرب آهنگ و هیجان بیشتری می‌گیرد و نشان می‌دهد فیلمساز بلد است چطور مخاطب را درگیر قصه کند.

به تصویر کشیدن قهرمانی واقعی، جشنواره فیلم‌های تیره و تلخ

رسول احمدی نیز در ارتباط با فیلم تک تیرانداز به مهر می‌گوید: در جشنواره فیلم‌های تیره و تلخ، یافتن فیلمی که قهرمانی واقعی را به تصویر کشیده غنیمت است.

وی می‌افزاید: با همه ضعف و کاستی‌ها، قطعاً مخاطب عام را راضی می‌کند و با حس غرور و تحسین، از سینما راهی می‌کند. امیدوارم شرایط اکران خوبی برایش فراهم شود تا با افتخار، در حد توان تلاش کنم تا نوجوان‌های شهرم، همشهری قهرمانشان را بشناسند.

اما محمدمهدی شیخ صراف دیدی انتقادی‌تر نسبت به بقیه هنرمندان نسبت به تک تیرانداز دارد و معتقد است: «تک تیرانداز» فیلم شهید عبدالرسول زرینی نیست؛ ویژگی‌های فیلم‌های هنری جشنواره‌ای را هم ندارد. یک فیلم اکشن جنگی با فرمول‌های کارآمد سینمای هالیوود برای خلق قهرمان است که در آن به این شهید نامدار هم ادای دینی شده است.

تصویر قهرمان ایرانی با ویژگی‌های بومی روی پرده سینما

وی البته ارزشهای این فیلم را نیز می‌ستاید و می‌افزاید: این ادای دین ارزشمند است و تصویر کردن قهرمان ایرانی با ویژگی‌های بومی روی پرده سینما هم به همان اندازه ارزشمند. این طور که نگاه کنیم ضعف انتخاب بازیگر، گریم و بی توجهی به لهجه اصفهانی هم معنی دار می‌شود.

شیخ صراف با بیان اینکه در پروداکت بضاعت سینمای ایران برای آثار جنگی بیش از این نیست، گفت: «تک تیرانداز» بعد از تجربه ضعیف و شکست خورده «ابوزینب» یک بازگشت موفق برای علی غفاری است هرچند بیشتر نان موسیقی پر حجم و تدوین سنجیده‌اش در رفت و برگشت‌های مداوم به جبهه دشمن و خودی را می‌خورد. اگر امثال این فیلم هم نباشد ما چه چیزی روی پرده سینما برای عرضه نوجوانان درباره جنگ داریم؟

فیلمی که نه نشان از دفاع مقدس دارد و نه دفاع!

جمال احمدی درباره تک تیرانداز می‌گوید: تک تیرانداز یک فیلم خوب برای تلویزیون است که احتمالاً زین پس هرسال در هفته دفاع مقدس از چند شبکه خواهیم دید. اما دفاع مقدس که هیچ، فیلم دفاع هم نیست.

وی با بیان اینکه به نظرم تک تیرانداز فیلم نجات سرباز رایان به شهید زرین ما نزدیک‌تر است. هم انسان تر است هم دیندارتر است، می‌گوید: آداب و احوال انسانی و ایمانی زرین فقط در بعضی دیالوگ‌ها می‌آید در حالی که اکثر زمان فیلم تیراندازی و کشتن و تیر به سر خوردن می‌بینیم. این یعنی خود فیلمساز هم این حرف‌ها را فقط شنیده و عمیقاً باور ندارد.

احمدی تاکید می‌کند: شکل توصیف عراقی‌ها متعلق به گذشته است و بعضاً تبدیل به کمدی ناخواسته شده؛ بازی‌های بد اصفهانی‌ها به کنار، بازی‌های بد اصفهانی‌ها به کنار، هیچ همتی صرف فضاسازی بچه‌های جنگ نشده و ایجاد احساس کاملاً به عهده موسیقی است.

مصطفی حیدری نیز در ارتباط با این فیلم معتقد است: امسال در جشنواره مستند سینما حقیقت فیلمی بود با نام «گردان تک‌نفره» که اتفاقاً راجع به شهید زرین بود. فیلم صحنه‌هایی از زندگی شهید را نیز بازسازی کرده بود با بازی هادی مقدم دوست که اصلاً در طول فیلم حرف نمی‌زد و چهره‌اش به شهید بسیار نزدیک بود. در کنار آن ما صداهای واقعی شهید خرازی و شهید زرین را هم روی تصاویر مستند و بازسازی می‌دیدیم.

حیدری ادامه می‌دهد: به گمان من آن فیلم مستند از این فیلم با این حجم از پروداکشن به مراتب بهتر و جلوتر بود؛ من با دیدن آن فیلم و خواندن یک کتاب راجع به این شهید، می‌توانم بگویم که فیلمساز شاید با توجیه درام در فیلم داستانی حتی گاهی مسیر تاریخ را هم منحرف کرده بود.

وی ادامه می‌دهد: تک تیر انداز فیلمی ست که با شناختی که از سادگی شهید عبدالرسول زرین سراغ داریم بسیار فاصله دارد و کاملاً فیلم تدوین و موسیقی ست با انتخاب غلط بازیگر نقش اول که لهجه بد اصفهانی اش بسیار آزاردهنده است.

این منتقد سینمایی با بیان اینکه انتخاب بازیگر حاج حسین خرازی که اصلاً جای گفتن ندارد، تصریح می‌کند: تک تیرانداز فیلمی است که با نگاه به سینمای هالیوود که نیم نگاهی به گیشه هم دارد.

تک تیرانداز، فیلم ایرانی یا هالیوودی

اما محمد اسماعیلی با بیان اینکه این فیلم قصه و قهرمان دارد و لحظاتی از فیلم ما را به وجد می‌آورد، می‌گوید: این فیلم با وجود اینکه سعی قابل تحسینی در اشاره به مؤلفه‌های ایدئولوژیک دارد اما همچنان به مانند بسیاری از آثار دفاع مقدسی بین سینمای ارزشی و سینمای اکشن هالیوودی تلوتلو می‌خورد

محمد بزرگ نیز معتقد است: تک تیرانداز اثری است که که اکتیویته بودن آن جانی به سینمای ایران می‌دهد، فیلمی در ژانر جنگی با محوریت قهرمان در داستانی پر کنش و پر برخورد به لحاظ سفر قهرمان از این رو فیلم قابل ستایش است ولی با استانداردهای روز همچنان فاصله زیاد دارد.

وی می‌افزاید: برخی دیالوگ‌ها و طرح تناظر دو تک تیرانداز الهام گرفته از فیلم «دشمن پشت دروازه» ساخته ژان ژاک آن و است. نکته بسیار قابل تأمل که مربوط به خود فیلم است مورد اصابت قرار ندادن برخی از نیروهای دشمن است اما کاش در طرح اصلی داستان هم نمونه‌های خلاقه دیگری لحاظ می‌شد.