سرویس فرهنگی فردا؛ ساناز احمدی: حادثه پلاسکو فاجعه تلخی بود که در آخرین روزهای هفته گذشته همه اقشار جامعه را تحت تاثیر قرار دارد و موجب ناراحتی و تالم خاطر مردم شد. اما این بار نیز همچون هر اتفاق مهم اجتماعی دیگری که در کشور به وقوع میپیوندد، هنرمندان به عنوان یکی از گروههای نخبه جامعه جز اولین گروههایی بودند که نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند؛ البته واکنشی به سبک هنرمندان.
در ادامه این گزارش مروری بر برخی از مهمترین واکنشهای جامعه هنری نسبت به این اتفاق داریم.
شعرا در خط مقدم
در میان همه واکنشهایی که نسبت به این فاجعه صورت گرفت، بیشتر از همه باید به سرودههای کوتاهی اشاره کرد که بلافاصله پس از وقوع این حادثه و روشن شدن ابعاد دردناک آن سروده شد. اشعاری که این روزها در شبکههای مختلف مجازی دست به دست میشوند و بیانکننده عمق ناراحتی سرایندگانشان از فاجعه پیش آمده است.
در این امتحان بذل جان را ببینید
گل افشانی ارغوان را ببینید
فرو ریخت دلهای عشاق، افسوس
شکست دل و استخوان را ببینید
ندیدید اگر درد پیدای ما را
کنون داغهای نهان را ببینید
بجز جامه شعله بر تن نکردند
دلیران، یلان، عاشقان را ببینید
شب حمله بر خصم دون را که دیدید
دوباره شب امتحان را ببینید
اگر شور غواصها را ندیدید
شهیدان آتشنشان را ببینید
علیرضا قزوه
***
سوختی تا خانه ما را نسوزاند غمی
بر مزارت اشکهای عاشقان فانوسهاست
زیستی در شعلهها و پر زدی با شعلهها
زندگی با مرگ، شرح غیرت ققنوسهاست
علی محمد مؤدب
***
طلوع ناگهان ها، زیر آوار
غروب قهرمانها، زیر آوار
کماکان میتپد با عشق مردم
دل آتشنشانها زیر آوار
میلاد عرفانپور
***
جان بر کف و دل میان آتش داری
چون آتش خاطری مشوش داری
در قحطی غیرت آبروی شهری
بگذر که تبار از سیاوش داری
محمدرضا وحیدزاده
***
تپشهای زلالش را بپرسید
نَفَسهای حلالش را بپرسید
خدا را، زیرِ این آوار و آتش
دلم جا مانده، حالش را بپرسید
مبین اردستانی
***
انگشت حیرت را به لبها مىفشاریم
دلواپس اخبار دور از انتظاریم
اشک غریبى مىچکد از گونههامان
با یک سبد اندوه و حسرت بى قراریم
بُغضى نهفته در دل هر شعله پخش است
شاید گریز روضه اى دیرینه داریم
آتش زبانه مىکشد در موج ماتم
بر غربت ایل شقایق غمگساریم
آتش نشانه رفته امشب آسمان را
گلهاى پرپر را به باران مى سپاریم
هم ناله با حجم غم «آتش نشانها»
بر صخرههاى بى کسى سر مىگذاریم
رنگ شهادت رنگ سرخ پرچم ماست
از امتحان عاشقى باکى نداریم
با کاروان سرخ امدادى دوباره
چشم انتظار مقدم صبح بهاریم
محمدمهدی عبدالهی
***
در چشمهای عاشقت خورشید جان میداد
بر شانههایت کوهی از آوار میافتاد
تو رفته بودی تا فرو بنشانی آتش را
تنها، سبکبار و رها از زندگی آزاد
سهم تنت از تاجران پنبه آتش بود
پس شعلهور تر میشدی با شعلههای باد
آتشنشان! ای غیرت اندوهگین شهر!
ای در سکوت بغضهایت سالها فریاد
آتش چه بیرحمانه بر جان تو افتاده
ای جان شیرین در دل ویرانهها، فرهاد!
وحید طلعت
خوانندگان دست به کار شدند
اما علاوه بر شعرا، خوانندگان نیز نسبت به این فاجعه واکنش نشان دادند و در همین فرصت کوتاهی که از زمان وقوع حادثه گذشته است، با تولید چند اثر هنری در این زمینه احساس خود را نسبت به حوادث پیش آمده نشان دادند.
بنیامین بهادری یکی از همین خوانندگان بود که پس از اتفاقات تلخ پاساژ پلاسکوی تهران با انتشار اثری تحت عنوان «اذان صبح» به ابراز همدردی با آنها پرداخت. او درباره این آهنگ گفت: «تمام ایده پردازی انتشار این اثر در ماشین اتفاق افتاد. اذان را که از قبل ضبط شده داشتیم و احساس کردم امروز بهترین زمان برای انتشار آن میتواند باشد که شاید بتواند نقشی کوچک در همدردی با خانوادههای قهرمانان پلاسکو داشته باشد.»
حامد زمانی دیگر خوانندهای بود که با انتشار یک نماهنگ کوتاه نسبت به این فاجعه دردناک واکنش نشان داد. این نماهنگ که با نام «امشب از داغی دوباره چشم تهران روشن است» در فضای مجازی منتشر شد، ترانهای برگرفته از یکی از آهنگهای قدیمی اوست که برای شهدای هستهای خوانده بود و این بار با تغییر بخشهایی از ترانه آن، این اثر را تقدیم به شهدای آتش نشان کرد.
البته علاوه بر این دو اثر، آهنگ «شهید آب و آتش» که چندی پیش توسط احسان خواجهامیری خوانده شده بود و به آتشنشان شهید، امید عباسی تقدیم شده بود؛ این روزها باز هم مورد توجه کاربران شبکههای اجتماعی قرار گرفت و تلویزیون نیز با قرار دادن تصاویری از فاجعه پلاسکو چندین بار این نماهنگ را از شبکههای مختلف سیما نمایش داد.
خنداونه بدون خنده
اما در میان همه واکنشهای صورت گرفته از جانب هنرمندان به این اتفاق، واکنش تیم سازنده برنامه خندوانه بیشتر از سایرین مورد توجه قرار گرفت. خندوانههایی که همواره به برنامه شاد و پرهیجان خود شناخته میشدند، این بار بدون حضور تماشاچیان و در استدیویی که به یاد شهدای آتشنشان با کلاه و لوازم آتشنشانی تزئین شده بود؛ برنامه خود را اجرا کردند و با دعوت از یک جامعهشناس به بررسی رفتارهای صورت گرفته از جانب گروهی از مردم در زمان وقوع حادثه پلاسکو که منجر به سخت شدن فرآیند امدادرسانی به مصدومان شد، پرداختند.
ایده جالب این برنامه تولید یک کلیپ تصویری از یکی از آهنگهای محسن چاوشی به نام «هر روز پاییزه» بود که بخشهایی از این آهنگ بر روی تصاویر تخریب ساختمان پلاسکو قرار گرفت و پس از نمایش در این برنامه به صورت گسترده در شبکههای مختلف مجازی و برنامههای پیام رسان موبایلی انتشار یافت. ( اینجا )
همچنین تولید کنندگان خندوانه با راهاندازی کمپینی به نام «من هم سوختم» اقدام به ایجاد یک حرکت جمعی در ارتباط با این واقعه کرد. کمپینی که مورد توجه هنرمندان نیز قرار گرفت و برخی از چهرههای سرشناس نیز به آن پیوستند.( اینجا )
البته چاوشی پیش از این با انتشار یک انیمیشن کوتاه در کانال تلگرامی خود بخشهایی از آهنگ «کجایی» را برای انتشار در کنار این تصاویر انتخاب کرد. ( اینجا )
علاوه بر مواردی که در بالا به آن اشاره شد، هنرمندان گرافیست کشورمان نیز در طی روزهای گذشته با انتشار طرحهای مختلف گرافیکی در ارتباط با این حادثه، با خانوادههای آنها ابراز همدردی کردند.
دیدگاه تان را بنویسید