ملاک حذف و اضافه برنامه‌های سینمایی در سیما چیست؟

خبرگزاری مهر: روز گذشته پنجشنبه ۲۷ دی‌ماه توییتی از طرف میرمحمدحسین رضوی تهیه‌کننده برنامه‌های تلویزیونی منتشر شد که مدعی بود با دستور معاونت سیما مجبور به توقف روند تدارک برنامه سینمایی «سینماگرام» در شبکه چهار شده است؛ برنامه‌ای که به صورت هفتگی هر پنجشنبه روی آنتن این شبکه می‌رفت و قرار بود در ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر نیز هر شب به تولید و پخش برسد اما ظاهرا با توجه به تعدد برنامه‌های سینمایی در این بازه زمانی، تولید این برنامه متوقف شده است.

رضوی تهیه‌کننده این برنامه در صفحه شخصی خود نوشت: «بنا بر تصمیم معاونت محترم سیما، شبکه چهار سیما ویژه برنامه‌ای برای ایام جشنواره فیلم فجر نخواهد داشت و سینماگرام از این لحظه رسما پیش تولید ویژه‌برنامه جشنواره خود را متوقف می کند. امید که هیچ وقت از رقابت نترسیم همین.»

این اطلاع‌رسانی رضوی البته همراهی دیگر عوامل این برنامه را هم به‌دنبال داشت که هر یک به زبان کنایه تلاش داشتند آدرس یک «پشت‌پرده» را برای این تغییر برنامه بدهند؛ آدرسی که البته واکنش‌های دیگری را هم می‌تواند به همراه داشته باشد.

با این وجود و فارغ از صحت مدعای مطرح شده درباره این برنامه خاص اما شاید سوال جدی‌تر این است که اساسا تلویزیون تا چه اندازه باید برای یک جشنواره سینمایی هزینه کند؟ سهم هر یک از شبکه‌ها در این هزینه‌کرد چقدر است؟ و مهمتر از همه این‌ها این رویکرد ناظر به کدام سیاست و برنامه‌ریزی بلندمدت و یا حتی کوتاه‌مدت است؟

سهم هر برنامه از فهرست ۴۰۰ نفره تقاضا برای پوشش فجر چقدر است؟

اهمیت این سوال‌ها زمانی جدی‌تر می‌شود که به یاد بیاوریم چند روز پیش‌تر از حواشی توقف برنامه «سینماگرام»، لیستی از رسانه‌های دیداری و شنیداری متقاضی دریافت کارت از جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر منتشر شد که در میان آن حدود ۴۰۰ نفر از صداوسیما برای حضور در این رویداد ثبت نام کرده بودند! در این لیست، تعداد و اسامی خبرنگاران برنامه‌های سینمایی نیز نامشان ثبت شده است که تعداد این درخواست‌ها از سوی شبکه‌های مختلف هم در نوع خود جالب توجه بود.

در میان برنامه‌های تلویزیونی متقاضی پوشش جشنواره سی‌وهفتم برنامه «میزانسن» از شبکه شما با 13 نفر، «سینما دو» از شبکه دو با ۱۳ نفر، برنامه «هفت» از شبکه سه با ۱۶ نفر، برنامه «سینماگرام» (که قرار نیست به تولید برسد) از شبکه چهار با ۱۵ نفر و برنامه «نقد سینما» از شبکه پنج با ۲۶ نفر بیشترین میزان درخواست برای حضور عوامل برنامه در کاخ جشنواره سی‌و هفتم را به خود اختصاص داده‌اند.

این تراکم بالای نیروهای اجرایی و میدانی برای پوشش یک رویداد سینمایی اما آیا می‌تواند خروجی دیگری جز موازی‌کاری میان برنامه‌های سینمایی شبکه‌های مختلف داشته باشد؛ برنامه‌هایی که تجربه ثابت کرده‌است حتی در دعوت از مهمان و طرح موضوعات متنوع هم چندان رغبتی به عبور از کلیشه‌ها ندارند!

شورایی که هنوز جایش خالی است

مرتضی میرباقری معاون سیما، سال گذشته در جریان حواشی تولید و پخش برنامه تلویزیونی «هفت» و انتخاب مجری برای این برنامه از تشکیل یک شورای سیاست‌گذاری برای برنامه‌های سینمایی سازمان صداوسیما خبر داد که حتی قرار بود سرپرستی آن را ناصر کریمان برعهده بگیرد؛ اگرچه ممکن است این شورا تشکیل شده باشد اما واقعیت این است که نحوه عملکرد و یا حتی تصمیم‌گیری درباره برنامه‌های سینمایی صداوسیما از طرف این شورا هیچ‌گاه اطلاع‌رسانی نشده و حواشی اخیر هم بهترین گواه است که حتی به فرض فعالیت این شورا باید درباره عملکرد و سازوکار تأثیرگذاری آن بازنگری جدی صورت بگیرد.

میرباقری سال قبل درباره این شورا گفته بود: «شبکه‌های مختلفی داوطلب ساخت برنامه‌های سینمایی هستند اما قرار است محوری‌ترین و اساسی‌ترین نقش را شبکه سه برعهده داشته باشد. بنابراین در سیاستگذاری ما نسبت به ساخت این برنامه‌های سینمایی، ممکن است برنامه ای سینمایی در شبکه‌های دیگر پخش شود و اگر این برنامه‌ها با نقشه سازمان صداوسیما نسبت به برنامه‌های سینمایی هماهنگ نباشد، حذف خواهد شد، همانطور که برنامه قدیم «هفت» نیز با نقشه جدید ما انطباق نداشت.»

با توجه به تعدد برنامه‌های سینمایی و با وجود جذابیتی که این برنامه‌ها می‌تواند برای مخاطب علاقه‌مند به سینما در بر داشته باشد، خوب است که در قالب اجرایی شدن ایده «شورای سیاست‌گذاری برنامه‌های سینمایی» نظم و انسجامی در تولید و پخش این دست تولیدات لحاظ شود. آن وقت احتمالاً حدف و اضافه ویژه‌برنامه‌های خاص هم نه در دقیقه 90 و مستند به تحولات «پشت‌پرده‌» که بر اساس قاعده و روال مشخص صورت خواهد گرفت.