صف‌آرایی اروپا در برابر ترامپ

سران کشورهای غربی شامل رهبران اروپا و کانادا روزگذشته دوشنبه به مناسبت سالگرد شروع جنگ اوکراین، وارد شهر کی‌یف شدن تا حمایت خود را از این کشور و زلنسکی در برابر سیاست‌های آمریکا به نمایش بگذارند و تداوم پشتیبانی از اوکراین در جنگ با روسیه را به همراه کمک‌های جدید خود برای کی‌یف اعلام کنند. اورزولا فن در لاین، رئیس شورای اروپا نیز در پیامی که در شبکه اجتماعی «ایکس» منتشر کرد، نوشت: «ما امروز در کی‌یف هستیم چون اوکراین هم جزو اروپا است.» او جنگ در اوکراین، را جنگی بر سر بقا نامید و تاکید کرد: » این جنگ نه تنها سرنوشت اوکراین را بلکه سرنوشت اروپا را تعیین می‌کند.» نخست‌وزیر دانمارک مته فردریکسن هم روز گذشته با انتقاد از مواضع ایالات متحده آمریکا درباره صلح اوکراین گفت که آمریکا ابهامات زیادی در قبال جنگ اوکراین ایجاد کرده و صلح در اوکراین خطرناکتر از جنگ است. به نظر می رسد با توجه به سیاست‌های ترامپ درباره اوکراین در ماههای آینده شاهد تقابل اروپا و امریکا باشیم همچنانکه چند کشور اروپایی به‌طور مخفیانه در حال بررسی طرحی برای اعزام نیرو به اوکراین هستند تا در صورت دستیابی به توافق صلح با روسیه، اجرای آن را تضمین کنند و بریتانیا و فرانسه هدایت این تلاش را بر عهده دارند.

درحالی‌که اروپا به دنبال طراحی یک طرح نظامی برای کمک به اوکراین است، روابط پیچیده‌ای بین کشورهای اروپایی و ایالات متحده در زمینه نقش این کشورها در جنگ اوکراین شکل گرفته است. مقامات اروپایی به رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند که بریتانیا و فرانسه در حال تدوین طرحی برای اعزام حداکثر ۳۰ هزار نیروی صلح‌بان اروپایی به اوکراین هستند. این طرح مشروط به رسیدن به یک توافق آتش‌بس میان مسکو و کی‌یف است.

نقش آمریکا در طرح اروپایی: چالش‌ها و تردیدها

با وجود آمادگی اروپا برای اجرای این طرح، اجرای موفق آن به موافقت و حمایت ایالات متحده به‌ویژه دونالد ترامپ بستگی دارد. مقامات بریتانیایی و فرانسوی تأکید کرده‌اند که اجرای این طرح نیازمند پشتیبانی نظامی آمریکا است، به خصوص در زمینه فراهم کردن قابلیت‌هایی که نیروهای اروپایی فاقد آن هستند. 

این شامل استقرار سامانه‌های پدافند هوایی در کشورهای همسایه اوکراین و فراهم کردن برخی از سیستم‌های دفاعی برای نیروهای اروپایی است. مقامات اروپایی امیدوارند که نیروی هوایی آمریکا در حالت آماده‌باش باقی بماند تا در صورت نیاز به یاری نیروهای اروپایی وارد عمل شود. چالش اصلی در این میان، تمایل ترامپ به کاهش نقش نظامی آمریکا در بحران اوکراین است. 

ترامپ همواره از تشدید تنش‌ها با روسیه اجتناب کرده و حتی برخی از نظرات او در خصوص اوکراین و زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین باعث ایجاد شک و تردید در اروپایی‌ها شده است. ترامپ پیش‌تر اوکراین را متهم به آغاز جنگ کرده و زلنسکی را دیکتاتور خوانده بود؛ اما در یک عقب‌نشینی، ترامپ اذعان کرد که روسیه حمله کرده است.

 طرح اروپایی: تقویت نقش اروپا در صلح‌سازی

طرح جدید اروپا که تحت هدایت بریتانیا و فرانسه در حال شکل‌گیری است، قرار است نیروهای بریتانیایی و فرانسوی را در یک نیروی صلح‌بان مستقر کند. این نیروها در خط مقدم جنگ حضور نخواهند داشت، بلکه هدف آنها حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی اوکراین از جمله بنادر و شهرهای کلیدی در دریای سیاه است. این نیروها قرار است از پهپادها و ماهواره‌ها برای نظارت بر پایبندی روسیه به آتش‌بس استفاده کنند.

نیاز به همکاری بیشتر با آمریکا

اگرچه این طرح نیازی به استقرار نیروهای آمریکایی در خاک اوکراین ندارد؛ اما مقامات اروپایی اذعان دارند که برای موفقیت آن، همکاری آمریکا ضروری است. در این راستا، مقامات اروپایی خواستار استفاده از قابلیت‌های دفاعی آمریکا برای تکمیل توانمندی‌های خود هستند. به گفته بن هاجز، ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا، برای موفقیت این طرح، نیروهای صلح‌بان باید مجهز به فناوری‌های پیشرفته مانند ضدپهپاد، حملات دوربرد و دیگر قابلیت‌های ضروری برای جلوگیری از نقض آتش‌بس توسط روسیه باشند.

شکاف موجود بین اروپا و آمریکا در خصوص جنگ اوکراین و طرح‌های صلح، نشان‌دهنده‌ عدم هم‌راستایی کامل میان دو طرف است. اروپا به دنبال بازیابی نقش رهبری خود در مسائل نظامی و دیپلماتیک است؛ اما این تلاش‌ها بدون پشتیبانی و همکاری آمریکا با چالش‌های بزرگی روبه‌رو خواهد شد. در این میان، عدم وضوح در موضع‌گیری‌های آمریکا و تمایل ترامپ به کاهش دخالت نظامی، گویای آن است که رسیدن به توافق در این زمینه نیازمند مذاکرات و تلاش‌های دیپلماتیک بیشتری خواهد بود.

شکاف‌های راهبردی در رویکرد آمریکا و اتحادیه اروپا نسبت به جنگ در این کشور به وضوح نمایان شده است. درحالی‌که مقامات اتحادیه اروپا در اولین روز کاری خود پس از شروع به کار، به کی‌یف سفر کردند تا حمایت خود را از اوکراین در برابر حملات روسیه اعلام کنند، نگرانی‌هایی در مورد کاهش حمایت آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ وجود دارد. این وضعیت چالش‌های جدی برای کشورهای اروپایی ایجاد کرده است که ممکن است مجبور شوند برای ادامه دفاع از اوکراین، هزینه‌های بیشتری را بر دوش خود بگذارند.

اعلام همبستگی اتحادیه اروپا با اوکراین

آنتونیو کوشتا، رئیس شورای اروپا و کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در سفر به کی‌یف به‌طور صریح از حمایت‌های انسانی، مالی، نظامی و دیپلماتیک اتحادیه اروپا از اوکراین سخن گفتند. بااین‌حال، درحالی‌که کشورهای اروپایی حمایت‌های خود را از اوکراین اعلام می‌کنند، وضعیت در جبهه‌های جنگ به‌ویژه در شرق اوکراین همچنان وخیم است. پیشروی‌های روسیه در این مناطق و فشارهای نظامی بر کی‌یف، بسیاری از مقامات اروپایی را نگران کرده است.

نگرانی‌ها از کاهش حمایت آمریکا

یکی از مسائل مهمی که در این شرایط مطرح شده، آینده حمایت آمریکا از اوکراین است. درحالی‌که دولت ترامپ در گذشته تمایل کمتری به حمایت نظامی از اوکراین نشان داده است، مقامات اروپایی نسبت به این رویکرد نگران هستند.

کالاس همچنین تأکید کرد که ادامه جنگ در اوکراین نه‌تنها تهدیدی برای این کشور، بلکه برای امنیت کل اروپا است. به گفته او، اگر آمریکا نگران چین است، باید به تهدید روسیه نیز توجه کند. این اظهارات به‌طور غیرمستقیم به شکاف‌های راهبردی موجود بین اروپا و آمریکا به‌ویژه در زمینه اولویت‌های امنیتی و تهدیدات بین‌المللی اشاره دارد.

حضور مقامات اروپایی و غیراروپایی در کی‌یف

در شرایطی که جنگ اوکراین به مرحله‌ای حساس وارد شده و نیروهای روسی همچنان به پیشروی‌های خود در شرق اوکراین ادامه می‌دهند، حمایت‌های بین‌المللی از کی‌یف همچنان ادامه دارد. در سالگرد آغاز عملیات نظامی روسیه به اوکراین، مقامات ارشد کشورهای مختلف از جمله جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا، پدرو سانچز نخست‌وزیر اسپانیا و رهبران کشورهای بالتیک، برای ابراز همبستگی و حمایت از اوکراین وارد پایتخت این کشور شدند. این سفرها نمادین بودند و پیامی از سوی اروپا  به روسیه ارسال کردند. ترودو، سانچز و رهبران کشورهای بالتیک با ولودیمیر زلنسکی دیدار کردند.

این سفرها در شرایطی انجام می‌شود که وضعیت در جبهه‌های جنگ رو به وخامت است و بسیاری از کارشناسان به‌ویژه از کشورهای غربی و ناتو نگرانی‌هایی جدی درباره پیروزی  روسیه در منطقه دارند.

صبح نو