مواضع رهبر انقلاب درباره «ریشه» و «علاج» جنگ اوکراین

تحقیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در سفرش به آمریکا توسط دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده، طی دو روز اخیر در صدر اخبار جهان قرار گرفته است.

اما در ایران تعدادی از رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی با بازنشر سخنان سه سال پیش رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر «سراب بودن پشتیبانی قدرت‌های غربی از کشورها و دولت‌های دست‌نشانده خود» از آن به‌عنوان پیش‌بینی رهبر انقلاب اسلامی ایران، از این روزهای زلنسکی و اوکراین نام برده‌اند،

به همین مناسبت مروری می‌کنیم بر مواضع رهبر انقلاب اسلامی در ماجرای جنگ اوکراین:

ریشه بحران

رهبر انقلاب اسلامی درباره ریشه بحران در اوکراین می‌فرمایند: «ما البتّه در اوکراین طرف‌دار توقّف جنگیم، ما می‌خواهیم آنجا جنگ تمام بشود؛ منتها علاج هر بحرانی صرفاً در صورتی ممکن است که ریشه‌ی بحران شناخته بشود. ریشه‌ی بحران در اوکراین سیاست‌های آمریکا است، سیاست‌های غربی‌ها است؛ اینها ریشه‌ی بحران است؛ اینها را باید شناخت و بر اساس اینها قضاوت کرد، داوری کرد و اگر اهل اقدام بودیم، اقدام کرد.» (سخنرانی تلویزیونی عید مبعث، 10 اسفند 1400)

آمریکا بحران‌ساز اصلی اوکراین / از کودتای رنگی تا فروش اسلحه

«شبکه‌های مافیایی قدرت در داخل آمریکا، از بحران‌هایی که در سراسر جهان اتّفاق می‌افتد ارتزاق می‌کنند، استفاده می‌کنند. اساساً آمریکا یک رژیم مافیایی است؛ یک رژیم مافیایی است: مافیای سیاسی، مافیای اقتصادی، مافیای اسلحه‌سازی؛ انواع و اقسام مافیا‌هایی که سیاست‌های این کشور را در دست دارند و هدایت می‌کنند و کنترل کشور در واقع دست آنهاست؛ پشت سر دولت‌ها کسانی را روی کار می‌آورند، کسانی را از کار برکنار می‌کنند؛ این مافیاها رؤسای جمهور را سر کار می‌آورند. آن وقت این مجموعه‌ی مافیایی، این رژیم مافیایی احتیاج دارد که در اطراف دنیا یک جاهایی بحران وجود داشته باشد، لذا کانون‌های بحران را خلق می‌کند...، اینها بحران‌ساز هستند. اگر نتوانند بحران ایجاد کنند کارخانه‌های اسلحه‌سازی نمی‌توانند حدّاکثر استفاده‌ی خودشان را بکنند؛ ناچار باید در دنیا بحران‌سازی کنند تا منافع این مافیاها حدّاکثری بشود.

امروز به‌نظر من، اوکراین هم قربانی همین سیاست است. امروز قضایای اوکراین هم مربوط به همین سیاست آمریکا است. آمریکا اوکراین را به این نقطه کشاند؛ با ورود در مسائل داخلی آن کشور، راه انداختن اجتماعات علیه دولتها، حرکت مخملی به وجود آوردن، کودتای رنگی درست کردن، حضور سناتورهای آمریکایی در داخل اجتماعات معارضه، این دولت را برداشتن، آن دولت را گذاشتن؛ اینها طبعاً به همین جاها منتهی می‌شود.» (سخنرانی تلویزیونی عید مبعث، 10 اسفند 1400)

«جنگ اوکراین را در واقع آمریکا راه انداخت؛ برای گسترش ناتو به‌سمت شرق، مقدّمات این جنگ را در واقع آمریکا به وجود آورد؛ الآن هم بیشترین سود را، بیشترین بهره را آمریکا از جنگ اوکراین می‌برد. مردم اوکراین بیچاره‌ها دچار مشکل‌اند، سودش را کارخانجات اسلحه‌سازی آمریکا می‌برند.» (بیانات نوروزی 1 فروردین 1402)

«اینها حاضرند یک ملّتی مثل ملّت بیچاره‌ی بی‌پناه اوکراین را بیندازند جلو، برای اینکه جیب کمپانی‌های اسلحه‌سازی آمریکا پُر بشود؛ قضیّه این است دیگر؛ قضیّه‌ی اوکراین اصلاً این است: او بجنگد، او کشته بشود، برای اینکه سلاح فروش برود، برای اینکه اروپایی‌ها مجبور بشوند سلاح بخرند، سلاح بسازند، سلاح بدهند و جیب کمپانی‌های سلاح پُر بشود.» (بیانات 21 تیرماه 1402)

«پشت همه‌ی این جنگ‌افروزی‌هایی که در منطقه‌ی ما و مناطق دیگر جهان انجام می‌گیرد، قدرتهای بزرگ‌اند، حالا مثلاً امروز در اروپا اوکراین درگیر جنگ است؛ این جنگ را چه‌کسی راه‌ می‌اندازد؟ اینها را چه‌کسی برنامه‌ریزی می‌کند و طرّاحی می‌کند؟ در سوریه همین‌طور، در لیبی همین‌طور، در سودان همین‌جور، در جاهای دیگر همین‌طور. اینهایی که اتّفاق می‌افتد، این جنگهایی که وجود دارد، یک طرّاحی‌هایی پشت صحنه دارد؛ اینها را نمی‌شود انسان حمل کند بر [عوامل جزئی]. آن طرّاحان چه‌کسانی هستند؟ آن نیروهای شریرِ بین‌المللی هستند که ما از آنها تعبیر می‌کنیم به «استکبار»؛ «استکبار» یعنی همان نیروهای شریر و متجاوز و افزون‌طلب بین‌المللی که به هیچ حدّی قانع نیستند. اینها نگاه می‌کنند برنامه‌ریزی می‌کنند می‌بینند اینجا احتیاج است به اینکه یک دعوایی راه بیفتد برای اینکه فلان جا سود ببرند؛ این دعوا را اینجا راه می‌اندازند برای اینکه مثلاً سودش را آنجا ببرند! اینها را باید توجّه کرد و پشت صحنه را باید دید.» (بیانات 27 فروردین 1402)

راه علاج

اما میان مواضع و اظهارات رهبر انقلاب اسلامی درباره بحران اوکراین می‌توان راه‌های علاجی را هم یافت، راه‌‌هایی که کانون آن «عدم اعتماد به آمریکا» و «کسب اعتماد مردم» است.

اجتناب از اعتماد به آمریکا

عبرت‌هایی هم در این قضیّه‌ی اوکراین وجود دارد که انسان مشاهده می‌کند و در گفتار گویندگان و نویسندگان به بعضی از این عبرت‌ها اشاره شده. من دو مورد از این عبرتها را مطرح می‌کنم؛ یکی این است که پشتیبانی قدرت‌های غربی از کشورها و دولت‌هایی که دست‌نشانده‌ی آنها هستند، یک سراب است، واقعیّت ندارد؛ این را همه‌ی دولت‌ها بدانند. آن دولتهایی که پشت‌گرمی‌شان به آمریکا و به اروپا است، ببینند وضع امروز اوکراین و دیروز افغانستان را. هم رئیس‌جمهور اوکراین همین چند روز پیش گفت، هم رئیس‌جمهور فراری افغانستان چندی قبل گفت؛ گفت؛ "ما اعتماد کردیم به آمریکا، اعتماد کردیم به دولتهای غربی، [ولی] ما را تنها گذاشتند."، به اینها نمی‌شود اعتماد کرد؛ این عبرت اوّل. حالا جمهوری اسلامی که صلای استقلال و عزّتش دنیا را فرا گرفته، امّا آن کسانی که متّکی به آمریکا هستند، از این عبرت درس بگیرند و این را بفهمند.

کسب اعتماد مردم

عبرت دوم اینکه مردم، مهم‌ترین پشتوانه‌ی دولت‌ها هستند. اگر مردم در اوکراین وارد میدان می‌شدند، وضع دولت اوکراین و مردم اوکراین این‌جوری نمی‌شد. مردم وارد میدان نبودند، چون دولت را قبول نداشتند؛ عیناً مثل آن وقتی که آمریکا به عراقِ دورانِ صدّام حمله کرد، مردم دفاع نکردند، کنار رفتند، آمریکا مسلّط شد، امّا در همین عراق، وقتی که داعش حمله کرد، مردم وارد میدان شدند، توانستند داعش را که خطر بسیار بزرگی بود به عقب برانند، توانستند سرکوب بکنند. عامل اصلی استقلال کشورها مردم‌اند؛ ما این را تجربه کردیم؛ در دوران دفاع مقدّس، مردم وارد میدان شدند و با اینکه همه‌ی قدرتها از صدّام حمایت می‌کردند، به او کمک می‌کردند، جمهوری اسلامی به‌کمک مردم توانست غلبه پیدا کند و دشمن را ناکام بگذارد. (سخنرانی تلویزیونی عید مبعث، 10 اسفند 1400)

الگوگیری از ایستادگی و استقلال ملت ایران

«ملّت ما وقتی به قضایای جاری امروز عالم نگاه می‌کند، وقتی شما نگاه می‌کنید به آنچه در دنیا دارد اتّفاق می‌افتد، حقّانیّت ملّت ایران را و صدق ملّت ایران را در مقابله‌ی با جبهه‌ی استکبار از همیشه روشن‌تر و آشکارتر می‌بینید. انتخاب ملّت ما در مقابله‌ی با استکبار تسلیم نبود، ایستادگی بود، عدم وابستگی بود، حفظ استقلال بود، تقویت درونی نظام و ملّت و کشور بود؛ اینها تصمیمات ملّی است؛ این درست بود. وقتی نگاه می‌کنیم به قضایای عالم، می‌بینیم این [تصمیم] درست است.» (بیانات نوروزی سال 1401)/تسنیم